In moderne warmtepomp installaties is het uitvoeren van een legionella cyclus inmiddels standaardpraktijk. Tijdens deze cyclus wordt het tapwater tijdelijk opgewarmd tot 60 °C of hoger om legionella bacteriën te elimineren. Een noodzakelijke hygiëne maatregel, maar wat betekent dit voor de vloerverwarming, die ontworpen is voor lage temperaturen?
In deze blog bespreken we het risico op ongewenst hoge temperaturen in de vloer én het belang van controle met een datalogger.
De legionella cyclus kort uitgelegd
Legionella groeit in stilstaand of langzaam stromend water tussen 25 en 50 °C. Om besmetting te voorkomen, moet het drinkwatersysteem regelmatig thermisch worden gedesinfecteerd. Dit gebeurt via een legionella cyclus waarbij het tapwater tot minimaal 60 °C wordt verwarmd.
In goed ontworpen installaties is deze cyclus uitsluitend van toepassing op het tapwatersysteem en heeft deze geen invloed op de vloerverwarming. Toch blijkt in de praktijk dat dit onderscheid niet altijd goed wordt geborgd.
Wanneer komt te heet water tóch in de vloer?
1. Ontbreken van een mengverdeler of temperatuurbegrenzer
Warmtepompen zonder afdoende temperatuurregeling kunnen het cv-water tijdens de legionella cyclus onbedoeld mee opwarmen. Dit kan leiden tot aanvoertemperaturen richting of boven de 60 °C in de vloer.
2. Foutieve koppeling tussen boiler en cv-systeem
Bij onjuiste systeemopbouw, zoals bij combi-opstellingen zonder terugslagkleppen of scheidingswisselaars, kan heet tapwater de cv-zijde beïnvloeden.
3. Onjuiste configuratie van de regeling
Als de regeling van de warmtepomp niet juist is ingesteld, kan de legionella cyclus impact hebben op het gehele hydraulische circuit in plaats van alleen op het tapwater gedeelte.
Risico’s van hoge temperaturen in de vloer
Vloerverwarming is een lagetemperatuursysteem, ontworpen voor 25 tot 35 °C. Als die grens wordt overschreden, ontstaan risico’s:
- Thermische schade aan kunststof leidingen
- Scheurvorming in de cementdekvloer door uitzetting
- Comfortklachten (te warme vloeren, ongelijkmatige verdeling)
- Verminderde efficiëntie van de warmtepomp
- Onzichtbare schade die pas later leidt tot klachten of kostbare reparaties
Het belang van een datalogger in de vloer
Juist omdat deze risico’s niet altijd direct zichtbaar zijn, is het gebruik van een datalogger onder de eindvloer essentieel. Een datalogger zoals de Fidbox of Easylogger – registreert continu de vloertemperatuur en relatieve vochtigheid onder de vloerbedekking.
Wat biedt een datalogger in dit kader?
- Objectief bewijs van overschrijdingen in temperatuur
- Inzicht in foutieve instellingen of onverwachte gebeurtenissen (zoals een legionellacyclus die doorwerkt op de cv-zijde)
- Preventie van schade door tijdige signalering
- Waardevolle data bij klachtenanalyse of geschillen
- Transparantie richting klant, fabrikant of verzekeraar
Praktisch voorbeeld
Een vloer waarop 60 °C wordt aangeboden, maar waarvoor in het legvoorschrift maximaal 27 °C toegestaan is, zal op termijn schade oplopen. De datalogger laat exact zien wanneer en hoe vaak dit is gebeurd. Dit maakt aannames overbodig en geeft feitelijke onderbouwing.
Hoe voorkom je ongewenste temperatuurpieken?
- Zorg altijd voor een mengverdeler of temperatuurregeling in het cv-circuit.
- Gebruik een tapwaterboiler met interne warmtewisselaar voor gescheiden circuits.
- Installeer terugslagkleppen of warmtewisselaars tussen tapwater en cv.
- Stel de warmtepomp software correct in: de legionella cyclus mag uitsluitend het tapwater beïnvloeden.
- Voorzie de vloer standaard van een datalogger, zeker bij warmtepompsystemen en gevoelige vloerafwerkingen.
Conclusie
De legionella cyclus is bedoeld om tapwater veilig te houden, niet om schade aan vloeren te veroorzaken. Toch blijkt in de praktijk dat foutieve koppelingen of instellingen ertoe leiden dat te hoge temperaturen in de vloer terechtkomen.
Dit is technisch onjuist en in veel gevallen ook in strijd met legvoorschriften van de vloerproducent.
De inzet van een datalogger is daarom geen luxe, maar een noodzakelijke kwaliteitswaarborg.
Een goed ontworpen installatie, voorzien van monitoring, voorkomt discussie achteraf en beschermt de investering van de klant én de reputatie van de vakman.